ฟุตโน้ต:163:138-วีถิ_สงฺคห_ปรมตฺถทีปนี

**นี่คือเอกสารรุ่น/ฉบับเก่า**


ตตฺถ ปจฺจุปฺปนฺนํ ปรสฺส จิตฺตํ ชานนกาเล อาวชฺชนํ ภาวยํ ปรสฺส จิตฺตํ อตฺตนา สหุปฺปนฺนํฯ ตํ วา อาวชฺชติฯ อุทาหุ ปรโต ตํ ตํ ชวเนน สหุปฺปนฺนํวาฯ ชวนานิจยํ อาวชฺชเนน สหุปฺปนฺนํ ตํ วา ชานนฺติ, ปจฺเจกํ อตฺตนา สหุปฺปนฺนํวาติฯ

ถามว่า อาวัชชนจิตที่เกิดตอนรู้ปัจจุบันจิตของคนอื่นนั้น มีอารมณ์เป็นจิตของคนอื่นที่เกิดพร้อมกับอาวัชชนจิตนั้น หรือว่า มีอารมณ์เป็นจิตในภายหลังที่เกิดพร้อมกับชวนจิตดวงหลังๆ? และชวนะจิตที่เกิดตามมามีอารมณ์เป็นจิตที่เกิดพร้อมกัยชวนจิตนั้น หรือ มีอารมณ์เป็นจิตที่เกิดพร้อมกับชวนะแต่ละดวงต่างหาก?

กิญฺเจตฺถ, ยทิ ตาว อาวชฺชเนน สหุปฺปนฺนํ อาวชฺชติ ชานนฺติจฯ เอวํ สติ ธมฺมโต อภินฺนํ โหติฯ กาลโต ภินฺนํฯ ตญฺหิ จิตฺตํ อาวชฺชนสฺส ปจฺจุปฺปนฺนํ โหติฯ ชวนานํ ปน อตีตนฺติฯ อถ ปจฺเจกํ อตฺตนา สหุปฺปนฺนํ อาวชฺชติ ชานนฺติจฯ เอวญฺจ สติ กาลโต อภินฺนํ โหติฯ ธมฺมโต ภินฺนเมวฯ อถปิ ยํ ปจฺเจกํ สหุปฺปนฺนํ ชานนฺติฯ ตเทว อาวชฺชติฯ เอวํปิ ภินฺนเมว โหตีติฯ เอตฺถ อฏฺฐกถายํ ตาว ยํ อาวชฺชเนน สหุปฺปนฺนํฯ ตเทว อาวชฺชติ ชานนฺติจาติ ธมฺมโต อภินฺนํ วตฺวา ตํ จิตฺตํ นิรุทฺธํปิ อทฺธาวเสน สนฺตติวเสนจ คหิตํ ชวนานํปิ ปจฺจุปฺปนฺนเมว โหตีติ วินิจฺฉิตํฯ อาจริยานนฺทมเตน ปน ปรสฺส ตํ ตํ อาการํ สลฺลกฺเขตฺวา ตํ ตํ อธิปฺปายชานนกาเล อาวชฺชนชวนานิ ปจฺเจกํ อตฺตนา สหุปฺปนฺนํ จิตฺตํ อาวชฺชติ ชานนฺติ จฯ น เจตฺถ ธมฺมโต กาลโตจ ภินฺนํนาม โหติฯ สพฺเพสํปิ หิ อารมฺมณํ จิตฺตเมว โหติ ปจฺจุปฺปนฺนญฺจาติฯ นจ ชวนานิ นิราวชฺชนานินาม โหนฺติฯ อาวชฺชเนนปิ หิ จิตฺตนฺเตว อาวชฺชิตํ โหติฯ ชวนานิจ จิตฺตนฺเตว ชานนฺตีติฯ ยทิ ปน อาวชฺชเน น จิตฺตนฺติ อาวชฺชิเต ชวนานิ รูปนฺติ ชานนฺติฯ รูปนฺติวา อาวชฺชิเต จิตฺตนฺติ ชานนฺติ, นีลนฺติวา อาวชฺชิเต ปีตนฺติ ชานนฺติฯ เอวํ สติ ชวนานิ ธมฺมโต นิราวชฺชนานิ นาม โหนฺติฯ ตถา อตีตนฺติ อาวชฺชิเต ปจฺจุปฺปนฺนนฺติฯ เอวญฺจ สติ ตานิ กาลโต นิราวชฺชนานินาม โหนฺตีติฯ ยสฺมา จ อตีโต ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโยติ ปฏฺฐาเน วุตฺโตฯ ตสฺมา อิธ ขณวเสเนว ปจฺจุปฺปนฺนํ วตฺตุํ ยุตฺตํฯ น อทฺธาสนฺตติ วเสนาติฯ อิตรถา สพฺพ วีถิจิตฺตวาเรสุปิ อารมฺมณานํ อตีตาทิภาโว อทฺธาสนฺตติวเสเนว วตฺตพฺโพ สิยาติฯ คาถายํ ตีเณวาติ กิจฺจวเสน ตีณิ เอวฯ จิตฺตุปฺปาทา ทเสริตาติ จิตฺตุปฺปตฺติกฺขณวเสน ทส อีริตานิ กถิตานิฯ

วิตฺถา เรนาติ จิตฺตสรูปวิตฺถาเรนฯ เอตฺถาติ มโนทฺวาเรฯ เอกจตฺตาลีสาติ ปญฺจวิญฺญาณมโนธาตูหิ วชฺชิตานํ กามาวจรจิตฺตานํ วเสน เอกจตฺตาลีสํฯ เอตฺถาติ ปริตฺตชวนวาเรฯ [ปริตฺตวาโร]