| การแก้ไขถัดไป | การแก้ไขก่อนหน้า |
| เนตติปกรณ์_01_สังคห-อุทเทส-นิทเทส [2021/01/02 13:14] – แก้ไขภายนอก 127.0.0.1 | เนตติปกรณ์_01_สังคห-อุทเทส-นิทเทส [2021/08/11 21:45] (ฉบับปัจจุบัน) – dhamma |
|---|
| ตํ วิญฺเญยฺยํ อุภยํ, โก อตฺโถ พฺยญฺชนํ กตมํฯ | ตํ วิญฺเญยฺยํ อุภยํ, โก อตฺโถ พฺยญฺชนํ กตมํฯ |
| |
| พระพุทธพจน์ คือ พระสูตรมี[[#บท 12|12 องค์ประกอบ (บท)]], 12 บทนั้นแบ่งเป็น[[#บท 12|พยัญชนบท (6)]] และ[[#บท 12|อรรถบท (6)]] พหูสูตรควรเรียนรู้ทั้ง 12 บทนั้นว่า "[[#บท 12|พยัญชนะบท 6]] มีอะไรบ้าง? และ[[#บท 12|อรรถบท 6]] มีอะไรบ้าง?" | พระพุทธพจน์ คือ พระสูตรมี [[#บท 12|12 องค์ประกอบ (บท)]], 12 บทนั้นแบ่งเป็น[[#บท 12|พยัญชนบท (6)]] และ[[#บท 12|อรรถบท (6)]] พหูสูตรควรเรียนรู้ทั้ง 12 บทนั้นว่า "[[#บท 12|พยัญชนะบท 6]] มีอะไรบ้าง? และ[[#บท 12|อรรถบท 6]] มีอะไรบ้าง?" |
| |
| '''[[#โสฬสหารา|โสฬสหารา]] เนตฺติ''', ปญฺจนยา สาสนสฺส ปริเยฏฺฐิ; | โสฬสหารา เนตฺติ, ปญฺจนยา สาสนสฺส ปริเยฏฺฐิ; |
| อฏฺฐารสมูลปทา, มหกจฺจาเนน นิทฺทิฏฺฐาฯ | อฏฺฐารสมูลปทา, มหกจฺจาเนน นิทฺทิฏฺฐาฯ |
| คัมภีร์เนตติประกอบด้วย[[#หารสังเขป|หาระ 16]], [[#นัยสังเขป|นัย 5]], [[#อุทเทสวาระ (สำหรับท่องจำ)|มูลบท 18]] ซึ่งพระมหากัจจายนเถระแสดงไว้เพื่อใช้พิจารณาพระสูตร. | คัมภีร์เนตติประกอบด้วย[[#หารสังเขป|หาระ 16]], [[#นัยสังเขป|นัย 5]], [[#อุทเทสวาระ (สำหรับท่องจำ)|มูลบท 18]] ซึ่งพระมหากัจจายนเถระแสดงไว้เพื่อใช้พิจารณาพระสูตร. |
| |
| --------- | --------- |
| | *<sub>หาระ แปลว่า พาเข้าไป (หเร). นัย แปลว่า พาออกมา (นิหเร). หาระจะพาพหูสูตรเข้าไปเข้าใจพยัญชนะบท 6 ในพระสูตร, แล้วนัยก็จะพาพหูสูตรที่เข้าไปในพระสูตรด้วยหาระนั้น นำอรรถบท 6 (สภาวะธรรม) ติดมือออกมาจากพระสูตร.</sub> |
| <sub><fs smaller> | *<sub>คำว่า โลก ในที่นี้หมายถึงหมู่สัตว์ ส่วนผู้รักษาโลก ได้แก่ท้าวมหาราช 4 พระองค์ คือ พระอินทร์ พระยม ท้าววรุณ และท้าวกุเวร อีกนัยหนึ่ง ได้แก่บุคคลผู้มีคุณธรรม 2 อย่าง คือ หิริ และโอตตัปปะ</sub> |
| *หาระ แปลว่า พาเข้าไป (หเร). นัย แปลว่า พาออกมา (นิหเร). หาระจะพาพหูสูตรเข้าไปเข้าใจพยัญชนะบท 6 ในพระสูตร, แล้วนัยก็จะพาพหูสูตรที่เข้าไปในพระสูตรด้วยหาระนั้น นำอรรถบท 6 (สภาวะธรรม) ติดมือออกมาจากพระสูตร. | *<sub>พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประกาศศาสนาไว้ 3 ประการ คือ ปริยัติศาสนา ปฏิบัติศาสนา และปฏิเวธศาสนา ใน 3 อย่างนั้น ปริยัติศาสนาชื่อว่า พระสูตร.</sub> |
| *คำว่า โลก ในที่นี้หมายถึงหมู่สัตว์ ส่วนผู้รักษาโลก ได้แก่ท้าวมหาราช 4 พระองค์ คือ พระอินทร์ พระยม ท้าววรุณ และท้าวกุเวร อีกนัยหนึ่ง ได้แก่บุคคลผู้มีคุณธรรม 2 อย่าง คือ หิริ และโอตตัปปะ | *<sub>คำว่า เนตติ มีนิรุตติพยัญชนบทว่า นยตีติ เนตติ เนตฺติ = คัมภีร์ใดย่อมนำเวไนยสัตว์ทั้งหลายไปสู่มรรคผลนิพพาน เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ, หรือ นยนฺติ เอตายาติ เนตฺติ = บุคคลผู้แสดงธรรมทั้งหลายย่อมแนะนำเวไนยบุคคลด้วยคัมภีร์นี้ เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ, หรือ นียนฺติ เอตฺถาติ เนตฺติ = เวไนยบุคคลทั้งหลายอันบุคคลผู้แสดงธรรมย่อมแนะนำคัมภีร์นี้ เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ.</sub> |
| *พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประกาศศาสนาไว้ 3 ประการ คือ ปริยัติศาสนา ปฏิบัติศาสนา และปฏิเวธศาสนา ใน 3 อย่างนั้น ปริยัติศาสนาชื่อว่า พระสูตร. | *<sub>ปริยัติศาสนานั้นประกอบด้วยอรรถะและพยัญชนะ ดังมีคำที่กล่าวไว้ว่า "สาตฺถํ สพฺยญฺชนํ เกวลปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ ปกาเสสิ = พระพุทธเจ้าทรงประกาศพรหมจรรย์อันบริสุทธิ์บริบูรณ์สิ้นเชิง พร้อมด้วยอรรถะและพยัญชนะ"</sub> |
| *คำว่า เนตติ มีนิรุตติพยัญชนบทว่า นยตีติ เนตติ เนตฺติ = คัมภีร์ใดย่อมนำเวไนยสัตว์ทั้งหลายไปสู่มรรคผลนิพพาน เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ, หรือ นยนฺติ เอตายาติ เนตฺติ = บุคคลผู้แสดงธรรมทั้งหลายย่อมแนะนำเวไนยบุคคลด้วยคัมภีร์นี้ เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ, หรือ นียนฺติ เอตฺถาติ เนตฺติ = เวไนยบุคคลทั้งหลายอันบุคคลผู้แสดงธรรมย่อมแนะนำคัมภีร์นี้ เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ. | |
| *ปริยัติศาสนานั้นประกอบด้วยอรรถะและพยัญชนะ ดังมีคำที่กล่าวไว้ว่า "สาตฺถํ สพฺยญฺชนํ เกวลปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ ปกาเสสิ = พระพุทธเจ้าทรงประกาศพรหมจรรย์อันบริสุทธิ์บริบูรณ์สิ้นเชิง พร้อมด้วยอรรถะและพยัญชนะ" | |
| </sub></fs> | |
| |
| ''สังคหวาระ จบ'' | ''สังคหวาระ จบ'' |
| ----- | ----- |
| |
| <SUB>นิรุตติพยัญชนบทแสดงรูปวิเคราะห์ศัพท์. รูปวิเคราะห์แสดงสภาวะ (สิ่งที่มีองค์ประกอบ) ของศัพท์. ท่านจึงใช้คำว่า นย เพราะหาระแสดงพยัญชนะ ส่วนนยะแสดงสภาวะ. ไม่ได้หมายถึง นยะ 5, และไม่ได้หมายถึงสภาวธรรม. "นย"ที่นี้หมายถึงนิรุตติพยัญชนบท.</SUB> | <sub>นิรุตติพยัญชนบทแสดงรูปวิเคราะห์ศัพท์. รูปวิเคราะห์แสดงสภาวะ (สิ่งที่มีองค์ประกอบ) ของศัพท์. ท่านจึงใช้คำว่า นย เพราะหาระแสดงพยัญชนะ ส่วนนยะแสดงสภาวะ. ไม่ได้หมายถึง นยะ 5, และไม่ได้หมายถึงสภาวธรรม. "นย"ที่นี้หมายถึงนิรุตติพยัญชนบท.</sub> |
| |
| ----- | ----- |
| ----- | ----- |
| |
| <sub>ดูคาถาสุดท้ายของ[[#นัยสังเขป|นยสังเขป]]</sub> | <sub>*ดูคาถาสุดท้ายของ[[#นัยสังเขป|นยสังเขป]]</sub> |
| |
| ----- | ----- |
| ----- | ----- |
| |
| <sub><fs smaller> | <sub> |
| *คำว่า บท ในเนตติปกรณ์แปลว่า องค์ประกอบ;องค์. | *คำว่า บท ในเนตติปกรณ์แปลว่า องค์ประกอบ;องค์. |
| </sub></fs> | </sub> |
| |
| =นิทเทสวาระ= | =นิทเทสวาระ= |